هنر خلاق اندیشیدن

وقتی برای اولین‌بار در مقام دانشجو پا به دانشکده هنر گذاشتم، حس کردم در خانه خودمان هستم و در همه سال‌های تحصیل، این حس برایم تازگی داشت.

خلاقیت در مدرسه سرکوب و خرد می‌شد و چیزی بود که معلمان و مدیران از آن می‌ترسیدند. آن‌ها این ویژگی را خطرناک و عاملی خارج از کنترل خودشان می‌دانستند. به همان شیوه‌ که دانش‌آموزان را از موادمخدر، قمار یا مشروبات الکلی منع می‌کردند، آن‌ها را از خلاقیت نیز منع می‌کردند.

اما در دانشکده هنر خلاف این بود. از دید آن‌ها هر اشتباهی برای روح آدمی خوب بود. آنجا مکانی بود که می‌توانستی آزمون و خطا کنی. هرگز کسی تأکید نداشت که همه چیز باید درست و دقیق انجام شود. اطراف من پر از آدم‌هایی بود که همواره در حال آزمودن و تجربه‌کردن بودند، به‌عمد کارهایی را انجام می‌دادند که هیچ معنا و مفهومی نداشت. عطر آزادی و رهایی در این فضا موج می‌زد. این در حالی بود که در جای‌جای این دنیای بزرگ، افراد به‌طورعجیبی منطقی عمل می‌کردند و فقط به این دلیل که دیگران کارهایی کرده بودند که نتیجه داده بود، آن‌ها هم همان کارها را تکرار می‌کردند. شاید طعنه‌آمیز باشد؛ اما خلاق‌اندیشیدن دانشکده هنر بیش از رویکرد منطقی و فهم همگانی به دستاوردهای ارزشمند انجامید. سال‌ها بعد وقتی در مقام سخنران و استاد دانشگاه هنر مشغول آموزش شدم، دوباره همان فضا برایم تکرار شد.

از زمان دانش‌آموختگی از دانشکده هنر، سال‌های سال نقش‌های متنوعی در همان زمینه ایفا کرده‌ام؛ دانشجو، هنرمند، نویسنده، مشاور، سخنران و پس از آن نیز به محقق و گردآورنده شیوه‌‌های خلاقیت تبدیل شدم. پس از ترک دانشکده سلطنتی هنر، نمایشگاه‌های فردی زیادی از نقاشی‌هایم برگزار کردم. در بسیاری از کشورها نمایشگاه دایر کردم و در گالری ملی هنر ایتالیا، دانشکده سلطنتی و گالری پُرتره ملی نیز نمایشگاه‌هایم برپا شد. از سال 1999 در کالج مرکزی سنت مارتینز تدریس کرده‌ام و در حال حاضر در مقام مشاور خلاق با شرکت‌ها و کسب‌وکارهای گوناگون در سراسر دنیا همکاری می‌کنم، همچنین کارگاه‌های حل مشکلات حرفه‌ای و تخصصی را با ابزار خلاقیت راه‌اندازی کرده‌ام. این کارگاه‌ها شیوه‌های سودمند ارائه می‌دهند و شرکت‌کنندگان با به‌کارگیری آن‌ها به ایده‌های ناب دست می‌یابند و می‌توانند با منبع خلاقیت درون خویش ارتباط مستقیم برقرار کنند.

همیشه دغدغه حرفه‌ای من این بوده است که روح خلاقیت موجود در هنر جهان را به جهانی وسیع‌تر گسترش دهم. من کتاب هنر خلاق اندیشیدن را بنا به میل شخصی ننوشتم، این کتاب را نوشتم چون دنیا به آن نیاز داشت. در سال‌های زیادی که به دانشجویان، کسب‌وکارها، شرکت‌های صنایع متفاوت و نیروهای انسانی حوزه‌های متعدد، از دانشمند گرفته تا کارمندان اداری، کمک کرده‌ام، پیش از هرچیز به این نتیجه رسیده‌ام که خلاقانه‌اندیشیدن چطور زندگی روزمره را تغییر می‌دهد. من نشان دادم که اصول ابتکار عمل چگونه مدیریت یک دفتر اداری را ساده‌تر می‌کنند یا یک کارآفرین چگونه می‌تواند شرکت آموزش غواصی خود را که به‌ دلیل تولیدمثل نهنگ‌ها در آن منطقه رو به ورشکستگی است، نجات دهد. (خلاصه داستان اینکه کاری کردیم نقطه‌ضعف آن‌ها به نقطه‌قوت و ویژگی منحصربه‌فردشان تبدیل شود و فروش‌شان بالا برود.) من به یک شرکت کمک کردم با یک ضد تبلیغ و بیان اینکه لوازم ساخت این شرکت بسیار ناراحت‌کننده هستند، فروش وسایل طراحی خود را بالا ببرد.

هدف از این کتاب مرور بسیاری از روش‌‌های سودمند تفکر خلاق و بررسی شیوه‌ها و روندهای فکری‌ای است که افراد خلاق از آن استفاده کرده‌اند، نتیجه گرفته‌اند و حال همه می‌توانند از آن‌ها بهره‌مند شوند؛ اما همچنین می‌خواهم داستان بعضی از موانع اجتناب‌ناپذیر را که تمام اندیشمندان خلاق با آن‌ها روبه‌رو شده‌اند همراه روش‌های حل مشکل برای‌تان بیان کنم. این‌ها همان چالش‌هایی هستند که تمام ما صرف‌نظر از شغل و تخصص خود در طول روز با آن‌ها مواجه می‌شویم، یعنی نگرانی به دلیل اینکه مبادا استعداد خاص نداشته باشیم، نبود انگیزه و تلاش برای کسب موفقیت در زمینه‌ای که در آن ماهر نیستیم، نداشتن درآمد کافی از کاری که عاشقش هستیم، داشتن مسئولیت‌ها و تعهدات فراوان، جوان و پخته‌نبودن، پیر و ازکارافتاده‌بودن، نداشتن تجربه کافی و ساده‌لوح‌بودن.

قرار نیست این کتاب خط به خط خوانده شود. هرگاه احساس کردید خلاقیت شما کم شده است یا نیاز به انگیزه دارید، این کتاب را تصادفی باز کنید.

شاید بسیاری از شما کتاب هنر خلاق اندیشیدن را مجموعه‌ای از آموزه‌هایی فرض کنید که هرکس می‌تواند از هنر یاد بگیرد؛ اما من امید دارم با این اثر به شما نشان دهم خلاق‌اندیشیدن یک فعالیت تخصصی نیست، بلکه روشی برای ارتباط با زندگی است. خلاقیت در خلق یک اثر هنری مانند نقاشی، رمان یا خانه خلاصه نمی‌شود. خلاقیت ناب به معنای خلق خویشتن است، خلق آینده‌ای روشن‌تر و فرصت‌هایی که تا به امروز از کف داده‌ایم.

یک شرکت غواصی ورشکست شد، زیرا کوسه‌ها آب‌های آن منطقه را محاصره کرده بودند. راهکار؟ اولین مدرسه غواصی دنیا را باز کنید. راد جادکینز دانش‌آموخته دانشکده هنر در سنت مارتین، ابعاد متفاوت زندگی اندیشمندان خلاق را در طول تاریخ بررسی کرده است. او از بیانیه دادا تا اقتصاددانان برنده جایزه نوبل و از استودیوی اندی وارهول تا میز کار اینشتین را با نگاهی دقیق کاوش کرده است و نتایج عجیب تحقیقاتش را در این کتاب جذاب و الهام‌بخش به خوانندگان ارائه کرده است. کتاب تأثیرگذار هنر خلاق اندیشیدن به شما یاد می‌دهد چگونه با خلاقیت و باور بیشتر تفکر کنید. در این کتاب خواهید فهمید وقتی برنامه سفر شما لغو می‌شود، چرا باید خوشحال باشید؛...