هیچ و پوچ

من هم مثل هولدن^[1] دوست ندارم مدل دیوید کاپرفیلدی خیلی وارد جزئیات شوم و شِر و وِر به خوردتان بدهم؛ هرچند حس می‎کنم اگر کمی دربارۀ والدینم بدانید حتی برایتان جذاب‎تر از خواندن دربارۀ خودم است. پدرم در بروکلین به دنیا آمد که در آن زمان سراسر مزرعه بود. او توپ‌جمع‌کن بازیکنان کهنه‎کار بیسبال بروکلین، دغلکاری حرفه‎ای در قمار و دلال شرط‎بندی بود. پدرم یهودی کوتاه‎قد سرسختی بود که پیراهن‎های هوس‎برانگیز می‎پوشید و موهایش را به سبک جرج رافت^[2] روغن می‎زد و عقب می‎داد. او که حتی وارد دبیرستان هم نشده بود، در شانزده‌سالگی ملوان بود و برای جوخۀ آتش در فرانسه کار می‎کرد و در آن زمان آن‌ها ملوانی امریکایی را به جرم تجاوز به دختری محلی کشته بودند؛ تیراندازی حرفه‎ای و مدال‎آور که همیشه عاشق این بود که ماشه را بکشد و تا آخرین روز زندگی‎اش وقتی با کله‎ای پر از موهای نقره‎ای و دیدِ 22 از 100 مُرد، تپانچه‎اش را همراه داشت. شبی در طول جنگ جهانی اول، گلولۀ توپی جایی دور از ساحل در آب‎های منجمد اروپا به قایق آن‌ها برخورد کرد. قایق غرق شد. همه به‌جز سه نفر مردند. این سه مرد توانستند کیلومترها به‌سمت ساحل شنا کنند. او نیز یکی از آن سه مرد بود که بر آتلانتیک پیروز شد. اما فکرش را بکنید که چقدر ممکن بود هرگز به دنیا نیایم. جنگ به پایان رسید. پدرش که از قضا پول خوبی به جیب زده بود، او را حسابی لوس می‎کرد و به‌طرز خجالت‎آوری بین او و دو خواهر و برادر کودنش فرق می‎گذاشت. وقتی می‎گویم کودن، کودن به‌معنای واقعی منظورم است. وقتی بچه بودم، همیشه با دیدن خواهر پدرم یاد دلقک‎های مسخرۀ سیرک‎ها می‎افتادم. برادر پدرم، مردی ضعیف و رنگ‎پریده با نگاهی عاری از زندگی در خیابان‎های فلت‎بوش^[3] بروکلین راه می‎افتاد و درِ خانه‎ها را می‎زد و آن‌قدر روزنامه می‎فروخت تا اینکه مثل ویفر از حال می‎رفت؛ سفید، سفیدتر، ازهوش‌رفته. به‌خاطرهمین بود که پدرِ پدرم برای پسر ملوان دوست‎داشتنی‎اش خودروی واقعاً جذابی خریده بود که پدرم با آن دور اروپایِ پس از جنگ جهانی اول گشت زد و وقت‎گذرانی کرد. وقتی بابای قهرمانم به خانه برگشت، دید که پیرمرد، پدربزرگم، چند صفر به حساب بانکی‎اش اضافه کرده است و بهترین سیگارها را می‎کشد. او تنها یهودی‎ای است که برای یک شرکت بزرگ قهوه به‎عنوان نمایندۀ سیار کار می‎کند. پدرم برای پدربزرگم پادویی می‎کند و یک روز وقتی چند کیسه قهوه را به‎زور به این‌طرف و آن‌طرف می‎بَرد، از کاخ دادگستری عبور می‎کند و پایین پله‎ها با کید دراپر^[4]، یکی از اراذل و اوباش آن زمان، برخورد می‎کند. کید را سوار ماشین پلیس می‎کنند که ناگهان یک آدم بی‌ربط به نام لوئی کوهن^[5] روی سقف ماشین می‎پرد و چهار گلوله به سمت پنجره شلیک می‌کند و این‌ها در حالی اتفاق می‎افتد که پدرم ایستاده است و به این صحنه نگاه می‎کند. پیرمرد این قصه را بارها به‎عنوان قصۀ شب برایم تعریف می‎کرد که البته بسیار جذاب‎تر از قصه‎های چهار خرگوش کوچولو به نام‎های فلاپسی، ماپسی، دم‎پنبه‎ای و پیتر بود.

درهمین‌حال، پدرِ پدرم که دوست داشت برای خودش صنعتی راه بیندازد، چند تاکسی و تعدادی فیلم‌خانه ازجمله تئاتر میدوود^[6] را خریداری می‎کند که شاید بتوانم بیشتر دوران کودکی‎ام را در آنجا در حال گریز از واقعیت سپری کنم، اما هنوز نوبتم نرسیده بود. باید ابتدا به دنیا می‎آمدم. اما قبل از پرداختن به این رویداد کیهانی مسخره، باید بگویم که متأسفانه پدر پدرم در اوج یک سرخوشیِ جنون‎آمیز بیشتر و بیشتر در وال‎استریت سرمایه‎گذاری کرد و می‎توانید حدس بزنید عاقبتش چه شد. در یک پنج‎شنبۀ خاص بازار بورس نوسان چشمگیری داشت و پدربزرگم که آدمی ولخرج بود و بی‎محابا و بدون منطق سرمایه‎گذاری می‌کرد، یک‎شبه به فلاکت و فقر افتاد. تاکسی‎ها به باد رفتند، فیلم‌خانه‎ها به فنا رفتند و رؤسای شرکت قهوه نیز خودشان را از پنجره بیرون انداختند. پدرم که حالا به‎ناگاه خودش مسئول خرج و خوراک خودش شده، مجبور است کارهای زیادی انجام دهد؛ او رانندگی می‌کند، اتاق بیلیارد و شرط‎بندی اداره می‎کند، انواع کلاهبرداری‎ها را انجام می‎دهد و در مسابقات مختلف، برای شرط‎بندی‎ها مشاوره می‎دهد. تابستان‎هایش هم با رفتن به ساراتوگا^[7] و شرکت کردن در معاملات مشکوک مسابقات اسب‎دوانی برای آلبرت آناستازیا، این تبهکار معروف، سپری می‌شود. تابستان‎های بابا در ایالت‎های شمالی یکی دیگر از سری داستان‎های شبانه بود. او چقدر این زندگی را دوست داشت؛ لباس‎های پرزرق‌و‌برق، درآمد فراوان روزانه، زنان جذاب. سپس او مادرم را می‎بیند. اینکه پدرم چطور می‎تواند با نتی کنار بیاید، رازی سربه‌مُهر است. این دو شخص درست مثل هانا آرنت^[8] و ناتان دیترویت^[9] نقطۀ مقابل هم بودند. آن‌ها درمورد همه چیز به‎استثنای هیتلر و گزارش‎های مدرسۀ من اختلاف‌نظر داشتند. گاهی از خودم می‎پرسیدم چطور می‎شود که با وجود این‌همه زدوخوردهای کلامی هنوز هفتاد سال است که متأهل مانده‎اند. ایمان دارم که یکدیگر را به روش خودشان دوست داشتند، روشی که شاید فقط برای برخی از قبایل شکارگر سر^[10] در جزیرۀ بورنئو^[11] قابل فهم است.

[1]. هولدن کالفیلد نوجوانی هفده‌ساله است که در آغاز رمان ناتور دشت نوشتة جی. دی سالینجر در یک مرکز درمانی بستری است و ظاهراً قصد دارد آنچه را پیش از رسیدن به آنجا از سر گذرانده است، برای کسی تعریف کند و همین کار را هم می‌کند و رمان نیز بر همین پایه شکل می‌گیرد. - م.

[2]. George Raft

[3]. Flatbush

[4]. منظور ناتان کاپلان، گانگستر معروف امریکایی است که همه او را کید دراپر صدا می‎زدند. - م.

[5]. Louie Cohen

[6]. Midwood Theatre

[7]. Saratoga

[8]. Hannah Arendt

[9]. Nathan Detroit

[10]. اعضای شکارگر سر عضو برخی از قبایل بدوی بودند که سر دشمن را می‌بریدند و برای افتخار حفظ می‌کردند. - م.

[11]. Borneo