همان همیشگی

یک بار با یکی از نزدیکان وارن بافت ناهار خوردم.

این شخص که او را جیم می‌نامیم -نام واقعی‌اش این نیست- در سال 2009 به‌همراه بافت در حال رانندگی در اطراف شهر اوماها در ایالت نبراسکا بود. در آن زمان اقتصاد جهانی از پا درآمده بود و  شهر اوماها نیز از این قاعده مستثنا نبود. مغازه‌ها تعطیل و کسب‌وکارها کساد شده بودند.

جیم به وارن گفت: «اوضاع خیلی بد است. اقتصاد جهانی چگونه می‌تواند از این وضع جان سالم به در ببرد؟»

وارن گفت: «جیم، می‌دانی پرفروش‌ترین شکلات در سال 1962 چه بود؟»

جیم گفت: «نه.»

وارن گفت: «شکلات اسنیکرز». سپس پرسید: «می‌دانی پرفروش‌ترین شکلات حال حاضر کدام است؟»

جیم گفت: «نه.»

وارن گفت: «باز هم اسنیکرز.»

سپس بین آن‌ها سکوت برقرار شد. همین یک جمله پایان آن مکالمه بود.

این کتاب شامل چندین داستان‌ پیرامون چیزهایی است که در این جهان پر از دگرگونی، هیچ‌گاه تغییر نمی‌کنند.

تاریخ پر از اتفاقات غافلگیرکننده‌ای است که هیچ‌کس نتوانسته است وقوع آن‌ها را پیش‌بینی کند، اما در سوی مقابل، تجربیات جاودانۀ فراوانی نیز در سرتاسر آن به چشم می‌خورد.

اگر به پانصد سال قبل یا پانصد سال بعد سفر کنید، از شدت تغییرات تکنولوژی و علم پزشکی مات و مبهوت خواهید ماند؛ تقسیمات جغرافیایی ـ سیاسی برای شما بی‌معنا خواهند بود و ممکن است زبان‌ها و گویش‌های مردم برای شما کاملاً بیگانه باشد.

با وجود همۀ این‌ها، شما متوجه می‌شوید که مردم آن زمان هم در دام ترس و طمع می‌افتند؛ درست همان‌طور که مردم در دنیای امروز گرفتار آن می‌شوند.

شما در آن زمان‌ها نیز خواهید دید که مردم به شیوه‌هایی آشنا در برابر تهدیدات، حسادت‌ها و تعصبات قومی خود تسلیم می‌شوند.

اعتمادبه‌نفس‌های بیش‌ازاندازه و کوته‌بینی‌هایی را از افراد خواهید دید که شما را به یاد رفتارهای امروز مردم می‌اندازند.

مردمانی را خواهید دید که در جست‌وجوی راهی برای داشتن یک زندگی شاد هستند و با قاطعیت سعی در یافتن آن دارند، درحالی‌که چنین رازی به‌طوری‌که کاملاً برای انسان ملموس باشد، اصلاً وجود خارجی ندارد.

وقتی به چنین جهان ناشناخته‌ای سفر کنید، چند دقیقه‌ای را صرف تماشای رفتارهای مردم می‌کنید و می‌گویید: «اوه، این رفتار را قبلاً هم دیده‌ام. همان همیشگی.»

تغییرات توجه ما را به خودشان جلب می‌کنند، چراکه غافلگیرکننده و هیجان‌انگیز هستند، اما تأثیرگذارترین درس‌های تاریخ، رفتارهایی هستند که هیچ‌گاه تغییر نمی‌کنند، زیرا این رفتارها پیش‌نمایشی از آیندۀ موردانتظارمان را به ما ارائه می‌دهند. درواقع آیندۀ همۀ انسان‌ها. فرقی نمی‌کند که شما چه کسی هستید، اهل کجایید، چند سالتان است یا چقدر پول دارید، به‌هرحال درس‌های جاودانه‌ای در رفتار انسان‌ها وجود دارند و جزو مهم‌ترین چیزهایی هستند که می‌توانید در طول زندگی‌تان بیاموزید.

ایدۀ بسیار ساده‌ای است، اما به‌راحتی نادیده گرفته می‌شود. زمانی‌که این ایده را فرابگیرید، می‌توانید زندگی خودتان را بهتر درک کنید، بفهمید که چرا دنیا در وضعیت فعلی خود است و همچنین در برابر وقایعی که آینده در چنته دارد، آسودگی‌خاطر بیشتری داشته باشید.

جف بزوس، مؤسس آمازون، گفته است: «خیلی‌ها از من می‌پرسند در ده سال آینده چه چیزهایی تغییر خواهند کرد؟ اما هرگز کسی از من نمی‌پرسد که در ده سال آینده چه چیزهایی تغییر نخواهند کرد؟ بااین‌حال، من به شما اعلام می‌کنم که سؤال مهم‌تر بین این دو، درواقع دومی است.»

چیزهایی که هرگز تغییر نمی‌کنند اهمیت دارند، زیرا شما می‌توانید روی دانستن اینکه این‌گونه اتفاقات چگونه به آینده شکل می‌دهند، حساب ویژه‌ای باز کنید. بزوس می‌گوید نمی‌توان آینده‌ای را متصور شد که در آن مشتریان آمازون خواستار قیمت‌های پایین و ارسال فوری نباشند ــ بنابراین می‌تواند روی این موارد سرمایه‌گذاری هنگفتی کند.

همین فلسفه تقریباً در تمام عرصه‌های زندگی ما نیز صدق می‎‌کند.

من هیچ ایده‌ای ندارم که قرار است در سال آینده (یا هر سال دیگری) در بازار سهام چه اتفاقی بیفتد، اما به عطش انسان‌ها برای ترس و طمع اطمینان بسیاری دارم. چیزی که هرگز عوض نمی‌شود؛ بنابراین مسئله‌ای که من زمان خود را صرف فکر کردن به آن خواهم کرد، همین است.

من هیچ ایده‌ای ندارم که در دورۀ بعدی انتخابات ریاست‌جمهوری چه کسی پیروز خواهد شد، اما دربارة اینکه تعصبات مردم نسبت ‌به هویت قومیتی‌شان به چه شکل‌هایی روی طرز فکر آن‌ها تأثیر می‌گذارد، اطمینان دارم. این ماجرا هنوز هم به شیوۀ هزار سال پیش خود پابرجا مانده است و تا هزار سال بعد هم به همین شکل باقی خواهد ماند.

من نمی‌توانم به شما بگویم که چه کسب‌وکارهایی در دهۀ آینده فرمانروایی خواهند کرد، اما می‌توانم به شما بگویم که چگونه مدیران کسب‌وکارها اجازه خواهند داد که موفقیت پشتشان را گرم کند؛ بعد از آن هم کم‌کاری می‌کنند و دوران طلایی آن‌ها به پایان می‌رسد. این داستان صدها سال است که هیچ تغییری نکرده است و هیچ‌وقت هم قرار نیست تغییری بکند.